Czasowniki modalne CAN, SHOULD, MUST + HAVE TO

Wyobraź sobie, że jesteś w Anglii i chcesz zapytać:
„Czy mogę tu usiąść?”,
„Muszę kupić bilet?”,
„Powinnam to wiedzieć?”.
No… i jak to powiedzieć po angielsku?
Spokojnie! Po lekturze tego wpisu (lub obejrzeniu mojego filmu na YouTube), wszystko będzie jasne – czasowniki modalne ogarniesz w kilka minut!

Co warto wiedzieć o czasownikach modalnych?

Zacznijmy od ogólnych cech (na przykładzie CAN, MUST, SHOULD – o HAVE TO będzie za chwilę):
✅ Nie odmieniają się przez osoby
I can
She can
They can
✅ Nie tworzą zdań samodzielnie – potrzebują „głównego” czasownika:
➡ I can swim
✅ Po nich występuje bezokolicznik (forma podstawowa)
➡ You can dance.
➡ He can sing.
✅ Same tworzą pytania i przeczenia (inwersja / dodanie not)
➡ Can you dance?
➡ You mustn’t lie.

CAN / CAN’T – umiejętność, możliwość, pozwolenie

CAN to jeden z pierwszych modalnych, jakich się uczysz.
✅ Używamy go, by powiedzieć, że coś jest możliwe albo że ktoś ma jakąś umiejętność.
➡ I can swim. (Umiem pływać.)
➡ Can I sit here? (Czy mogę tu usiąść?)
➡ She can’t play tennis. (Ona nie umie grać w tenisa.)

✅ W przeszłości zamiast can używamy could:
➡ She couldn’t play tennis when she was six.
W uprzejmych prośbach też lepiej użyć could:
➡ Could I sit here?

MUST / MUSTN’T – obowiązek i zakaz

✅ MUST = nakaz / obowiązek
➡ I must finish my homework.
➡ We must leave early.

❎ MUSTN’T = zakaz
➡ You mustn’t sit here. (Nie wolno tu siadać.)

Uwaga kulturowa: w angielskim często używa się „you” w sensie ogólnym (np. „Nie wolno używać telefonu” → You mustn’t use your phone in class.).

Pytania z must są możliwe (Must we go?), ale rzadko używane w codziennej mowie. Zamiast must w pytaniach użyj – have to!

HAVE TO / DON’T HAVE TO – konieczność i brak konieczności

HAVE TO jest bardzo podobne do MUST – oba oznaczają „musieć”.

✅ Różnice?
MUST ma jedną formę i używamy go w czasie teraźniejszym.
HAVE TO podlega odmianie i występuje we wszystkich czasach.

Przykłady:
➡ Present Simple: I have to wake up early. (Muszę wstawać wcześnie.)
➡ Past Simple: I had to wake up early. (Musiałem wstać wcześnie.)
➡ Future: I will have to wake up early. (Będę musiał wstać wcześnie.)

✅ I teraz coś bardzo ważnego – przeczenia:
MUSTN’T oznacza zakaz (nie wolno) ❗❗
➡ You mustn’t tell anybody. (Nie możesz nikomu powiedzieć.)
DON’T HAVE TO oznacza brak konieczności (nie musisz) ❗❗
➡ You don’t have to go to school tomorrow. (Nie musisz jutro iść do szkoły.)
➡ She doesn’t have to wear a uniform. (Ona nie musi nosić mundurka.)

✅ Jak zapytać, czy musimy coś zrobić? Użyjemy HAVE TO z operatorem:
➡ Do I have to buy a ticket?
➡ Does she have to help us?

SHOULD / SHOULDN’T – rada

✅ Czasownik modalny SHOULD używamy, gdy chcemy dać komuś radę – powiedzieć, co powinien zrobić.
➡ You should eat more vegetables. (Powinieneś jeść więcej warzyw.)
➡ I should know this. (Powinnam to wiedzieć.)

✅ A jeśli coś nie jest dobrym pomysłem?
➡ You shouldn’t go to bed so late. (Nie powinieneś chodzić spać tak późno.)

✅ Pytania? Proszę bardzo:
➡ Should I stay or should I go?

Podsumowanie

Wszystko jasne?
CAN, MUST i SHOULD – to podstawowe czasowniki modalne, które musisz znajomość musisz opanować. Naprawdę warto znać również konstrukcję HAVE TO, z uwagi na jej uniwersalność.

Przygotowałam zestaw ćwiczeń, które pomogą Ci to utrwalić.

A jeśli uczysz angielskiego – możesz śmiało wykorzystać ten wpis lub mój film na lekcji.

Masz pytania? Zostaw komentarz!

A jeśli chcesz wrócić do czasów teraźniejszych i przeszłych – zajrzyj do wcześniejszych wpisów.

Ściskam! 😊